Nói về thờ cúng tổ tiên, tôi cho rằng đó là một tín ngưỡng truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam có nguồn gốc từ xa xưa và mang đạo lý nhân ái, “Uống nước nhớ nguồn”, ghi nhớ tôn vinh công đức tổ tiên, răn dạy người sống tu nhân tích đức, không phạm công đức đời trước và tích lại phúc đức cho con cháu đời sau.
Trong văn hóa truyền thống, chữ “Nghĩa” (義) là cốt lõi trong hành vi và cách ứng xử của con người. Nó chính là ngọn đuốc soi sáng cho những giá trị cao đẹp, một nguyên tắc sống giúp con người vượt lên trên những toan tính cá nhân để hướng đến sự hòa hợp và công bằng trong xã hội.
Trong bối cảnh xã hội ngày càng loạn lạc, lòng người ngày hướng về giá trị lợi ích tiền tài danh vọng, chữ “Tín” lại càng cần được giáo dục và lưu truyền. Như lý “vật cực tất phản” – khi xã hội xuống cấp đến tận cùng thì sẽ quay về với chân giá trị ngàn xưa. Nếu biết rằng Tín là giá trị quan trọng để xây dựng mối quan hệ bền vững giữa con người và xã hội thì vì cớ gì mà con người ngày nay còn chưa quay trở về với “Tín”?
Nguyễn Trãi, danh nhân văn hóa thế giới, là người mang cả nỗi đau và vinh quang của một thời đại. Ông đã sống qua những ngày tháng mà bão tố chính trị, những âm mưu triều đình và lòng người bất trắc liên tục đè nặng lên đôi vai. Nhưng vượt lên tất cả, ông vẫn giữ trọn niềm tin vào đại nghĩa, vào công lý và chân lý. Dù vậy, cuộc đời ông khép lại trong bi kịch oan khuất, để lại niềm tiếc thương khôn nguôi cho hậu thế sau này. Nhưng tiếc thay, bài học này lại không được ngày nay răn dạy con cháu.
Văn hóa truyền thống Nhật Bản như dòng suối mát lành, chảy qua từng ngóc ngách của thời gian, mang theo hơi thở thiêng liêng của quá khứ. Trong một thế giới đang biến động, Nhật Bản vẫn giữ vững bản sắc, từ lễ hội O-Bon trang nghiêm đến Hanami ngập tràn sắc hoa. Những bộ kimono tinh xảo hay bữa cơm sushi giản dị đều kể câu chuyện về sự trân trọng thiên nhiên và con người.
Khi nhắc đến Nhật Bản, người ta thường nghĩ đến một quốc đảo nhỏ bé nhưng đầy nội lực và tự hào. Nét văn hóa Nhật Bản không đơn thuần là những giá trị cổ kính, mà còn là sự giao thoa tinh tế giữa truyền thống làm nền tảng và hội nhập tinh hoa hiện đại. Tựa như một cây bonsai được tạo hình tỉ mỹ, văn hóa Nhật Bản tổng hợp những giá trị tinh hoa đồng thời vẫn mang trong mình bản sắc độc nhất trên thế giới.
Chữ Nhân là linh hồn của văn hóa truyền thống, là giá trị không bao giờ phai mờ trong dòng chảy của thời gian. Những bài học từ lịch sử và triết lý Nho gia không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn là kim chỉ nam để con người hướng đến một cuộc sống hạnh phúc, hòa bình. Hãy để chữ Nhân thắp sáng con đường quay trở về với văn hóa truyền thống, để chúng ta sống đúng với tinh thần nhân ái của dân tộc Việt Nam.
Các giá trị mà “Đệ Tử Quy” mang lại không chỉ phù hợp với bối cảnh Á Đông mà còn có thể áp dụng vào mọi xã hội, bất kể văn hóa hay thời đại. Những nguyên tắc này nhấn mạnh việc cân bằng giữa cá nhân và cộng đồng, giữa truyền thống và hiện đại, giúp con người tìm được sự hài hòa trong cuộc sống.
